ประวัติความเป็นมาของตำบลปงยางคก
ตำบลปงยางคก เดิมเป็นหมู่บ้านเก่าแก่ของจังหวัดลำปาง ซึ่งมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของล้านนาเป็นอย่างมาก ชื่อเดิมเรียกว่า “บ้านปงจ๊างนบ” ก่อนที่จะยกฐานะเป็นตำบลในปัจจุบัน ตามตำนานได้ กล่าวไว้ว่า เมื่อประมาณปี พ.ศ. 1206 พระนางจามเทวี ราชธิดากรุงละโว้ (ลพบุรี) ได้ยกกองทัพขึ้นมาครองเมืองหริภุญไชย (ลำพูน) และราว พ.ศ. 1224 ได้ให้ มหันตยศ ราชบุตรองค์ที่หนึ่ง ครองเมืองหริภุญไชยแทนและให้ราชบุตรองค์ที่สอง คือ อนันตยศ มาสร้างและครองเมืองเขลางค์นคร (ลำปาง) ราว พ.ศ. 1243 พระนางจามเทวีได้เสด็จพระราชดำเนินจากหริภุญไชย(ลำพูน) เพื่อมาเยี่ยมพระอนันตยศ ผู้เป็นราชบุตร ผู้ครองเมืองเขลางค์ โดยทรงช้างพระที่นั่งเดินไปตามเส้นทาง เมื่อเสด็จมาถึงหมู่บ้านแห่งหนึ่ง (บ้านปงยางคกในปัจจุบัน) ปรากฏอัศจรรย์ ช้างพระที่นั่งทรุดเข่าลงหมอบคู้ชูงวงในท่าคารวะ พระนางจามเทวี เห็นเป็นอัศจรรย์ จึงพักพล ณ ที่นั้นหนึ่งคืน เมื่อถึงเวลากลางคืน จึงอธิษฐานหาก ณ ที่นี้มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ก็ขอให้ปรากฏ ปาฏิหาริย์ขึ้น สิ้นคำพระดำรัสของพระนางจามเทวี ก็ปรากฏแสงฉับพรรณรังสีแห่งพระบรมสารีริกธาตุพวยพุ่งขึ้น ณ ที่จอมปลวกแห่งหนึ่ง จึงทรงให้ปลูกวิหารจามเทวีรอบจอมปลวกไว้ด้วยมณฑปปราสาท ตลอดจนสร้างรูปจ๊างนบไว้บริเวณหน้าวิหาร เป็นรูปช้างทรุดเข่าลงหมอบคู้ชูงวงขึ้นเหนือหัวในท่าคารวะและปลูกต้นไม้ศรี มหาโพธิ์ ซึ่งได้พันธุ์มาจากลังกาทวีปไว้พร้อมสรรพต่อมา ณ ที่แห่งนี้จึงเรียกว่า บ้านปงจ๊างนบ ต่อมาเป็นเวลาหลายร้อยปี นามนี้ก็ได้เพี้ยนไปเป็น บ้านปงยางคก อันเป็นชื่อเรียกขาน ตำบลปงยางคก จนถึงปัจจุบัน จำนวนประชากรในเขตตำบล